Een politiehond is een hond die door de politie gebruikt wordt bij het uitvoeren van politietaken zoals het opsporen van misdrijven en het handhaven van de openbare orde. Ook honden in dienst bij particuliere bewakingsdiensten worden soms aangeduid met de term politiehond; degenen die ermee werken worden in alle vakgebieden aangeduid als hondengeleider.

In 1907 organiseert de Kynologenclub in Breda haar eerste wedstrijd voor politiehonden. Hetzelfde jaar werd op initiatief van de heren Steijns, Herfkens en Kessler de eerste Nederlandse Politiehond-Vereeniging (NPV) opgericht. De NPV leden speelden een prominente rol in de eerste Nederlandse politiehondenbrigade. De eerste hondenbrigade zag in 1908, onder commando van inspecteur Rothpetz in Den Haag, het eerste levenslicht. Kessler en Steijns werden belast met de dressuur van de honden. Waarom nu juist het Haagse korps al eerste een hondenbrigade oprichtte is niet bekend.

De Belgische hoofdcommissaris van Gent, Van Wesemael, is de geestelijke vader van de hondenbrigades. Eind 19de eeuw wonen er in Gent 170.000 mensen, en beschikt de politie over 111 bewakers voor de nachtdienst. Uitbreiding is nodig; omdat er geen geld voor meer mensen is, krijgt hij in 1898 toestemming drie honden aan te schaffen. Het succes is snel duidelijk, en in 1910 heeft de politie van Gent dertig honden. Zij zijn een voorbeeld voor politiekorpsen in binnen- en buitenland. Ook buiten politiekorpsen wordt steeds meer aandacht besteed aan het africhten van honden.

Vanwege de verschillen van een actief karakter als een groot reukvermogen worden vooral Duitse, Hollandse en Mechelse herders getraind als politiehond. In Nederland worden ook Rottweilers en Dobermannen ingezet. Hoewel in principe ook honden van andere rassen geschikt zouden kunnen zijn, wordt daar door de Nederlandse politie zelden mee gewerkt. Particuliere bewakingsdiensten werken wel vaker met andere rassen.

AOE-honden behoren tot een aanhoudings- en ondersteuningseenheid en worden gebruikt bij het arresteren van vuurwapengevaarlijke verdachten. Ze worden ingezet in een gebouw of op een terrein waar, afgezien van het arrestatieteam, geen andere personen aanwezig zijn, en zijn erop getraind om geen geluid te maken en, na losgelaten te zijn, de persoon te zoeken en te bijten.

Er wordt verschil gemaakt tussen surveillancehonden, speurhonden en AOE-honden.

Surveillancehonden assisteren in de dagelijkse surveillance of bij het optreden van de Mobiele Eenheid. Het is een algemeen misverstand dat politiehonden van nature agressief zijn of agressief zijn gemaakt. Voordat de honden worden getraind worden ze uitgebreid op karakter getest waarbij kalmte en betrouwbaarheid belangrijke eigenschappen zijn. Na hun training behoren ze alleen te doen wat hun begeleider ze opdraagt.

Bij de speurhonden wordt onderscheid gemaakt naar:

• speurhonden menselijke geur,
• speurhonden drugs,
• speurhonden explosieven en
• speurhonden brandversnellers (in politiejargon ook wel "brandhond" genoemd)

De speurhonden hebben dus zo elk hun specialiteit en kunnen niet zomaar ergens anders voor worden ingezet. Vooral de speurhonden menselijke geur worden veel ingezet bij het oplossen van misdrijven: geuridentificatie door honden gold tot 2007 meer en meer als bewijs in rechtszaken. Voor drugs- en veiligheidscontroles op Schiphol worden speurhonden drugs en speurhonden explosieven gebruikt.